Hoe huisdieren een steun kunnen zijn in tijden van rouw

Het verlies van een vriend of een geliefde laat een diepe leegte achter. We zoeken dan troost op allerlei manieren. Dieren kunnen een grote steun zijn in ons rouwproces. Ann Costermans, rouw- en verliesconsulente bij DELA, legt uit hoe ze ons kunnen helpen omgaan met verdriet.

Troostende metgezellen

Huisdieren hebben doorgaans een positieve impact op onze mentale en fysieke gezondheid.

• Honden staan vooral bekend om hun loyaliteit.
• Katten bieden rust.
• Knaagdieren, zoals cavia’s en konijnen, maar ook goudvissen kunnen op andere manieren onverwacht steun bieden.

Onze huisdieren zullen ons verdriet in tijden van rouw niet wegnemen, maar ze kunnen ons wel troosten. De band tussen mens en dier gaat vaak dieper dan we ons realiseren.

‘De interactie met onze huisdieren, zoals het aaien van een hond, kan de productie van ons liefdeshormoon oxytocine verhogen met een lichter gemoed als gevolg. Tegelijk vermindert ons stresshormoon cortisol en kunnen we ons dus beter ontspannen.’
- Ann Costermans

Bijgevolg zien we dat rouwtherapeuten steeds vaker dieren inzetten als onderdeel van professionele rouwtherapie. Dierondersteunde rouwcoaching en speciaal getrainde hulphonden kunnen een waardevolle rol spelen bij het ondersteunen van mensen in rouw.

Sociaal contact

Dat huisdieren in tijden van sociaal isolement een belangrijke bron van steun kunnen zijn, hebben we ervaren tijdens de COVID-19-pandemie. Ook na een verlies en in diepe rouw geraken we soms sociaal geïsoleerd. We hebben dan de fut niet meer om anderen op te zoeken en het lijkt wel alsof de mensen in ons netwerk ons vergeten zijn, omdat het leven voor hen wél verdergaat.

Huisdieren zijn op zo’n moment meer dan ooit trouwe metgezellen. Ze bieden onvoorwaardelijke liefde en troost, ongeacht de emotionele turbulentie die we op dat moment doormaken. Hun aanwezigheid kan een bron van afleiding en gezelschap zijn op eenzame momenten.

Een hond dwingt ons om meermaals per dag de deur uit te gaan en zo’n wandelingetje zorgt – naast de deugddoende beweging – vaak voor sociaal contact. Hoe oppervlakkig ook: het dagelijkse babbeltje met de buurvrouw of het onverwachte complimentje van een voorbijganger over de goede manieren van Bobby kunnen van grote betekenis zijn.

Zorg en structuur

Beestjes hebben structuur nodig: ze moeten op tijd eten krijgen, uitgelaten worden en verschoond. Deze routineuze handelingen kunnen een houvast reiken aan rouwenden. Iemand in rouw heeft tevens ook nood aan dagelijkse structuur om de zelfzorg niet in het gedrang te brengen.

Maar wie tijdens de rouwverwerking overweegt om een huisdier aan te schaffen, denkt daar toch best goed over na. ‘Zorg ervoor dat het geen impulsieve beslissing is. Het verzorgen van een huisdier vereist toewijding en verantwoordelijkheid en in tijden van rouw is het in de eerste plaats belangrijk om voor jezelf te zorgen’, aldus Ann Costermans.

Huisdieren bij het afscheid betrekken

De Uitvaartondernemers van DELA merken hoe belangrijk een huisdier kan zijn voor mensen in een verliessituatie. Ze krijgen regelmatig de vraag of de hond mee mag komen groeten, in de rouwstoet mag meelopen of op een andere manier bij de uitvaart kan betrokken worden.

Een andere vraag die vaak gesteld wordt, is of het huisdier in de kist mag mee begraven worden met het baasje. In Wallonië is er een decreet in de maak dat dit vanaf september 2024 zal toelaten. Er zijn echter een paar voorwaarden:

• Het huisdier moet eerder overleden zijn en gecremeerd.
• Het is enkel mogelijk bij een begrafenis.

(Bron: RTBF)

In Vlaanderen is de wetgeving hieromtrent nog onduidelijk, maar in de praktijk wordt het bijvoorbeeld wel toegelaten om het potje met dierlijke asresten naast de urne van de overledene te zetten in het columbarium. Op die manier kan de trouwe vriend toch vereeuwigd worden met zijn baasje voor wie hij zo veel betekende.