Rouw na verkeersongeval

Nood aan ondersteuning?

Een overlijden ten gevolge van een verkeersongeval komt plots en is vaak gewelddadig, waardoor je als nabestaande meestal geen kans hebt om afscheid te nemen. De rouw die erop volgt kent unieke kenmerken.

De voorbije 50 jaar raakten er in België meer dan 3,4 miljoen mensen gewond bij een verkeersongeval, en verloren er zo’n 80.000 mensen het leven.

Achter elk van die cijfers gaat een persoonlijk verhaal van rouw en gemis schuil, met een aantal specifieke bijzonderheden.

Waarom is rouw na een verkeersongeval zo zwaar?

Het is een gewelddadig en plots overlijden. Meestal is er geen kans meer om afscheid te nemen, of verloopt dat afscheid in dramatische omstandigheden. Dat kan leiden tot shock en een gevoel dat het verlies niet echt is, of een boze droom waaruit je hoopt te ontsnappen.

Sabine Cocquyt, die beide ouders verloor in een verkeersongeval: “Op een morgen, als ik de kinderen naar school gebracht heb, rijdt plots een kleine, grijze Peugeot voor mij uit. ‘Dat zijn ze!’ flitst het door mijn hoofd. ‘Ze zijn terug!’ Verdwaasd rijd ik achter het wagentje aan, een tijdje hardnekkig hopend dat het allemaal maar een boze droom geweest is. (…) Verdrietig en verslagen kom ik thuis.”

Nabestaanden van verkeersslachtoffers hebben vaker te maken met zware psychische klachten, zoals depressie, posttraumatische stressstoornis (PTSS) of persisterende rouwstoornis (PRS). Deze klachten houden vaak langer aan dan bij andere vormen van verlies.

De emoties die volgen zijn vaak intens. Nabestaanden voelen boosheid, opstandigheid of wraak, zeker wanneer de veroorzaker onder invloed reed of roekeloos was en weinig verantwoordelijkheid toont. Het verlies kan zinloos en onrechtvaardig aanvoelen, en soms ontstaat er schuldgevoel: “Had ik iets kunnen doen om dit te voorkomen?” Anderen ontwikkelen een sterke angst dat het opnieuw gebeurt, wat zich kan uiten in grote bezorgdheid voor dierbaren. Ook eenzaamheid speelt vaak mee: abrupt verlies is moeilijk bespreekbaar en de omgeving weet niet altijd hoe steun te bieden.

Soms verliezen nabestaanden meerdere dierbaren tegelijk. Wanneer andere geliefden zwaargewond raken en intensieve zorg nodig hebben, kan het rouwproces nog verder op de achtergrond raken.

Ook de praktische gevolgen kunnen doorwegen. Onverwachte beslissingen, zoals de regeling van de uitvaart, moeten soms snel genomen worden, zonder dat hierover eerder gesproken was. Daarbovenop komt vaak de juridische afhandeling. Deze procedure wordt als zakelijk en kil ervaren en kan nieuwe gevoelens van opstandigheid oproepen, zeker wanneer de uitspraak als onrechtvaardig wordt beleefd.

Hoe pik je je leven weer op na een dodelijk verkeersongeval?

Wanneer de psychische klachten te zwaar worden, is professionele hulp aangewezen. Ervaren hulpverleners die vertrouwd zijn met verschillende soorten verlies en werken met bewezen methodes, kunnen hierbij een groot verschil maken.

Sabine Cocquyt: “De gesprekken met de therapeut waren een eerste stap in de goede richting: ik zorgde weer voor mezelf en liet me daarbij ook helpen. Ik leerde een beetje, heel traagjes, voelen wat ik nodig heb en mijn verantwoordelijkheid ervoor op mij te nemen.”

Naast therapie kan steun van lotgenoten en de eigen omgeving belangrijk zijn. Voor veel rouwenden biedt een lotgenotengroep herkenning en troost, terwijl vrienden en familie op praktische of emotionele manieren verlichting kunnen geven. Sabine richtte zelf ook een lotgenotengroep op: Over-Hoop, en schreef een aantal boeken die mogelijk ook helpend kunnen zijn: