Zoek
FR
NL
Rouwen om iemand die je dierbaar is, hoort bij het leven. Het is zwaar en pijnlijk, maar meestal lukt het om stap voor stap de draad van het leven weer op te nemen. Soms loopt rouw echter vast en blijft het verdriet alles overheersen. Hoe ga je om met complexe rouw?
Natuurlijk rouwproces
De meeste mensen die een dierbare verliezen, ervaren een periode van intense rouw. Dit wordt ook wel acute rouw genoemd: de eerste tijd na een overlijden, waarin emoties en gedachten vaak alle kanten op gaan. Kenmerkend daarvoor zijn:
- heftig verdriet, boosheid, angst of zelfs opluchting als het lijden voorbij is;
- lichamelijke klachten;
- veranderd gedrag, zoals dingen vermijden of juist nieuwe gewoontes aannemen;
- voortdurende gedachten aan je dierbare en moeite om te geloven dat hij of zij er echt niet meer is
Hoe zwaar dit ook voelt: bij de meeste mensen neemt de intensiteit na verloop van tijd wat af. Het gemis blijft, maar het verweeft zich met het leven. De kenmerken van de acute rouw kunnen af en toe nog even de kop opsteken, maar het verlies laat zich wat minder scherp voelen. Er komen weer momenten waarop je vooruit kunt kijken.
Rouw verloopt immers als een slingerbeweging. Op sommige momenten ben je heel erg bezig met het verlies en alles wat daarmee samenhangt. Op andere momenten neem je daar wat afstand van en ben je bezig met het leven dat weer verder gaat zonder de overledene. Heel je leven blijf je heen en weer bewegen tussen deze 2 dimensies.
Soms blijft de pijn evenwel even scherp, ook lang na het verlies. Het rouwproces stagneert, zonder vooruitgang of verlichting en als nabestaande heb je het gevoel vast te zitten. Dan spreken we van complexe rouw.
Bij volwassenen spreken we van complexe rouw als dit na een jaar nog zo intens aanwezig is. Bij kinderen al na zes maanden.
Sinds kort staat complexe rouw officieel omschreven in de medische handboeken als persisterende-rouwstoornis (PRS). Daarmee wordt erkend dat rouw niet altijd vanzelf lichter wordt, maar kan uitgroeien tot een psychische aandoening met eigen symptomen.
Symptomen van complexe rouw
Bij complexe rouw doen zich meerdere van onderstaande symptomen voor in relatie tot het overlijden:
- Je ervaart een kwellend verlangen naar de overledene.
- Je hebt overheersende gedachten of herinneringen aan de overledene.
- Je bent verward over je eigen identiteit sinds het overlijden. Zo kan je bijvoorbeeld het gevoel hebben dat een deel van jezelf is afgestorven.
- Je voelt ongeloof over het overlijden, denkt bijvoorbeeld dat alles maar een nare droom is.
- Je vermijdt zaken die eraan doen denken dat de persoon is overleden.
- Je ervaart intense emotionele pijn - boosheid, verbittering, verdriet.
- Je hebt moeite om je eigen relaties en activiteiten weer op te pakken, of om plannen te maken voor de toekomst.
- Je voelt je emotioneel verdoofd.
- Je hebt het gevoel dat het leven zinloos is.
- Je ervaart intense eenzaamheid.
Herken je jezelf in deze symptomen? Dan is het goed om professionele hulp te zoeken.
Er bestaan gespecialiseerde therapeuten die ervaring hebben met verlies en bewezen methodes gebruiken. Aanvullend aan deze professionele hulp kunnen ook lotgenotengroepen steunend zijn: het kan helpen om te praten met anderen die iets soortgelijks meemaken.
