Zoek
FR
NL
Impact van overlijden op het gezin
Leestijd: 3 min
Nood aan ondersteuning?
Ontdek wat jou kan helpen Hoe groot de impact van een verlies kan zijn, ondervond DELA’s rouw- en verliesconsulente Ann Costermans zelf toen haar pasgeboren zusje overleed. De rouw van Anns mama was bepalend voor haar leven, voor hun onderlinge relatie en voor hoe Ann uiteindelijk zelf haar rouw beleefde toen haar moeder overleed.
Toen Ann 5 jaar was, werd haar zusje Marlies geboren. De vreugde in het gezin sloeg al snel om in wanhoop en verdriet, toen de baby na 2 dagen overleed. “Mama had haar dochtertje niet meer kunnen zien, er waren ook geen foto’s. In de jaren ‘70 ging dat er zo aan toe. Na haar begrafenis werden thuis het wiegje en alle babyspulletjes weer opgeruimd en in de daaropvolgende jaren werd er thuis zo goed als niet over Marliesje gesproken. Nu ik daarop terugkijk, besef ik dat mama geen enkele steun heeft gekregen van haar omgeving om dit verlies te verweven in haar leven. Eigenlijk stond ze er alleen voor en dat moet loodzwaar geweest zijn. De enige fysieke getuige van haar korte bestaan was het kleine grafje op het kerkhof, dat samen met mama en papa werd bezocht met Allerheiligen en dat ik nog steeds liefdevol verzorg.”
Boosheid
Na het overlijden van Marlies begon haar mama zich steeds bezorgder op te stellen ten opzichte van haar gezin. “De rest van haar leven zag ze het als haar missie om ervoor te waken dat mij en mijn papa niets zou overkomen. Ze ging zich onder andere gepassioneerd bezighouden met alternatieve geneeskunde en biovoeding. Iemand die in haar aanwezigheid suiker durfde te eten, was iemand met lef. Iemand die in haar aanwezigheid de loftrompet stak van klassieke geneeskunde, was iemand met heel veel lef.”
Het liep met de jaren uit de hand. “Er werd een stolp over mij heen gezet. Die bleef en werd ook steeds kleiner, vooral na het overlijden van papa. Dat heeft een enorme impact gehad op mijn persoonlijk leven, op onze moeder-dochterrelatie en ook op mijn eigen rouwproces na het overlijden van mama in 2017. Bij mij was er toen heel veel boosheid. Om de gemiste vrijheid en gemiste kansen. Maar ook heel veel verdriet, omdat ik door die boosheid de indruk had niet meer ten volle van haar te kunnen houden.”
Helpende inzichten over rouw
Wat Ann hielp, waren de kennis en inzichten over rouw die ze via een opleiding rouw- en verliesconsulente in 2021 volgde.
“Er werd verteld hoe belangrijk de blijvende band met de overledene is na het overlijden. Maar dat kon ik niet plaatsen in het geval van Marliesje. Hoe kan je als zus nu een band hebben met iemand die je nooit gezien en gekend hebt en waarover amper gesproken is? Een medestudente die zelf een baby’tje verloren had legde uit dat de duur van geen belang is, maar wel de betekenis die dat kindje heeft én de liefde die je voor haar voelt. Heel vreemd, maar sindsdien koester ik mijn band met mijn zusje, ook al heb ik haar nooit gezien of gekend. Ik praat met haar in gedachten, vraag soms haar advies en hulp en draag haar mee in mijn hart. Door zoveel mogelijk over haar en haar betekenis te spreken, geef ik haar bestaansrecht. Ik ben die medestudente dan ook zo dankbaar dat ze haar beleving heeft willen delen.”
Ook de boosheid die Ann initieel voelde verdween dankzij nieuwe inzichten.
“Ik heb massa’s literatuur over rouw doorworsteld. Tot ik het boek van Beate Matznetter ‘Samen Verder na het verlies van een kind’ las. Beate en haar man Jan verloren een babyzoontje Jorin. Zij schrijft: “Jan en ik denken dat voor onze overgebleven zoon het leven een stuk makkelijker was geweest als zijn tweelingbroer was blijven leven. Hij was dan niet in die mate ‘onze oogappel’ geworden. We hebben hem te zeer beschermd, te zeer gecontroleerd, te veel geholpen. Ook andere gezinsleden hebben er last van als alle aandacht uitgaat naar één kind als ‘de grote verliezer’, ze hebben dan – terecht! – het idee dat ze er alleen voorstaan. Of willen gewoonweg over iets anders praten. Te veel beschermen, hem willen helpen, extra op hem letten deed ik en doe ik ook bij mijn man. Ik wilde en wil dat hij gezond leeft en geen te grote risico’s neemt. Natuurlijk ervaart hij dat als controle. En daar is hij allergisch voor. Wie niet? Het is een dagelijkse worsteling van meer vrouwen en mannen in relaties, maar ik weet zeker dat het na Jorins dood bij ons nog sterker is geworden.”
Deze passage herstelde eensklaps de band met mama. Ineens werd voor mij zoveel duidelijk. Hoe zij had geleden en op haar manier had getracht om te gaan met het verlies. Vergeven werd een evidentie en de liefde voor elkaar kan terug stromen. Over de dood heen.”
