Rouw bij sterrenkindjes

Nood aan ondersteuning?

Wanneer jouw kindje is overleden tijdens de zwangerschap of net na de geboorte, word je als ouder naast het verdriet en het gemis ook vaak geconfronteerd met schuldgevoelens. Sterrenouders ervaren ook een gebrek aan erkenning: van hun ouderschap, maar ook van de rouw die ze doormaken.

Schuldgevoelens bij ouders

Waarom kreeg jouw kindje de kans niet om verder te groeien? Het is normaal dat je als ouder op zoek bent naar een verklaring voor het verlies van je kindje. ‘Heb ik iets fout gedaan tijdens de zwangerschap? Is er sprake van een genetische afwijking waarvan ik weet had moeten hebben?’

Sterrenouders zoeken deze verklaring heel vaak bij zichzelf. Omwille van hun verantwoordelijkheidsgevoel voor het ongeboren leven in hun buik, worstelen moeders hier vaak extra hard mee. Ga als ouders zeker het gesprek aan onder elkaar, en praat in ieder geval met zorgverleners en professionals zodat je niet blijft zitten met al jouw vragen. Houd er echter rekening mee dat er heel vaak geen verklaring te vinden is, van schuld van jou als ouder is er dus ook geen sprake.

Fysieke impact voor mama’s

Naast de emotionele impact ervaren moeders ook lichamelijke effecten van een stilgeboorte. Wie een kindje verliest tijdens de laatste maanden van de zwangerschap of niet lang na de geboorte, moet een fysiek herstelproces door, net zoals bij elke andere bevalling.

Sterrenmama’s hebben ook last van hormonen die bij het ‘ontzwangeren’ horen. Zonder baby kunnen deze lichamelijke ongemakken heel confronterend zijn. Mama's die bevallen zijn, hebben recht op begeleiding van een vroedvrouw. Dit kan een grote steun zijn.

Nood aan erkenning

Een zwangere vrouw heeft al snel een sterke band met het kindje in haar buik. De mama is fysiek, mentaal en sociaal ingesteld op het moederschap. Ook de partner voelt al verbondenheid met het kindje en heeft zich eraan gehecht. Ouders nemen bij het verlies niet alleen afscheid van hun kindje maar ook van de dromen en verwachtingen daarrond.

Familie en vrienden en de terugkeer naar het dagelijks leven kunnen soms steun bieden, maar het overlijden van een kindje dat er voor de omgeving en de samenleving ‘nog niet was', wordt soms nog te weinig erkend als een verlies. De sterrenouders daarentegen voelen zich wel ‘volwaardige ouders’ en willen – waarom ook niet – trots kunnen zijn op hun baby en ouderschap. 

“Mercedes heeft een week geleefd en dat is voor veel mensen al wel concreter. Maar er zijn ook veel vrouwen die gedurende hun zwangerschap een kindje verliezen. Dat is ook verschrikkelijk en wordt niet zo erkend in onze samenleving. Nog veel minder dan Mercedes erkend is geweest.

Er zijn zoveel dingen die ik aan de maatschappij zou willen vragen. Ik zou iedereen het boek van Christine Vandenhole willen aanraden ‘Het rouwt in jou’. Omdat er ook zoveel gezinnen zijn die dit meemaken. Ik zou meer begrip willen vragen en dat mensen niet veroordeeld worden voor hun verdriet. Want er zijn echt zoveel gezinnen die dit meemaken en verder moeten met een lege plaats in hun hart of aan tafel.

Het is ook zoiets geks in onze maatschappij, dat wij liefde koppelen aan tijd. Een relatie die iemand heeft gehad van 20 jaar is zoveel belangrijker dan een relatie van maar 2 weken met een overleden baby’tje. Maar waarom is dat zo? Het gaat toch niet over tijd, maar over liefde.”

Getuigenis – Joyce: mama van Mercedes

Herinneringen maken

Om het verlies van jullie kindje te kunnen verweven in jullie leven, kan het als sterrenouders belangrijk zijn om herinneringen vast te leggen. Het kan ook zijn dat jullie hier geen nood aan hebben: het gaat om een keuze die alleen jullie kunnen maken. Of misschien zijn jullie zo overspoeld door emoties dat je nog niet weet of hier in de toekomst nood zal aan zijn. Weet dan dat je alleen nu het moment kan gebruiken om deze herinneringen te maken en ze alsnog op een later moment in je leven helpend kunnen zijn.

Je kan herinneringen maken op verschillende momenten en manieren. Laat je hierbij ondersteunen door het zorgpersoneel van het ziekenhuis en door toegewijde organisaties.

Als het verlies van je baby niet onverwacht komt, kun je misschien, ondanks het intense verdriet en de verwarring, nog waardevolle herinneringen maken:

Leg de hartslag vast: neem het kloppen van je baby’s hart op als blijvende herinnering.
Extra echo: laat een echo maken waarin de nadruk ligt op de mooie kanten van je baby. Vraag de zorgverlener om details over de afwijking achterwege te laten. Maak er een video van, zodat je ook bewegende beelden hebt.
Zwangerschapsfotografie: plan een fotoshoot om dit bijzondere moment vast te leggen.
3D-scan van je buik: laat je zwangerschap vereeuwigen

Na het overlijden

Sommige ouders kiezen ervoor om hun baby mee naar huis te nemen. Dit geeft je de tijd om afscheid te nemen, je baby beter te leren kennen en herinneringen te maken.
Neem rustig afscheid: houd je baby vast, trek kleertjes aan of organiseer een persoonlijk afscheidsritueel.
Zorg voor tastbare herinneringen: maak bijvoorbeeld een voetafdruk, handafdruk of bewaar een haarlok.
Zorg dat gegevens zoals lengte en gewicht goed worden genoteerd. Deze details kunnen later helpen om het bestaan van je kindje tastbaar te maken.

Hulp en ondersteuning

De vzw Boven de Wolken helpt je herinneringen vast te leggen. Denk aan een fotoshoot met je baby, een mooie geboorteakte of een virtuele sterrenhemel. Meer informatie vind je op www.bovendewolken.be.
In het ziekenhuis is vaak een koesterkoffertje van de vzw Berrefonds beschikbaar. Dit koffertje bevat diverse elementen om herinneringen en aandenkens aan je kindje te maken. Meer info: www.berrefonds.be.